ΠΕΜΠΤΗ 30-04-2020 ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΤΕΤΑΡΤΗ 29-04-2020 ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

ΘΕΜΑ: «Διοργάνωση ενημερωτικής/επιμορφωτικής τηλεδιάσκεψης για γονείς»

ΣΧΕΤ: 1. Ν. 4547/2018 ( ΦΕΚ 102/12-06-2018)

2. ΦΕΚ 4299/27-9-2018/τ. 2ο1, άρθ. 3, παρ. ιστ & ιη.

Οι Σ.Ε.Ε. ΠΕ70 Αθηνά Καλλαρά, Ν. Γραίκος, Ευ. Μπούτσκου και ο Σ.Ε.Ε. Εκπαίδευσης

για την Αειφορία Α. Χαρίσης συνδιοργανώνουν ενημερωτική/επιμορφωτική τηλεδιάσκεψη

για γονείς/κηδεμόνες των σχολείων παιδαγωγικής και επιστημονικής τους ευθύνης, την Τε-

τάρτη 6 Μαΐου 2020 και ώρες 18.30-21.00.

Η τηλεδιάσκεψη με θέμα «Διαδίκτυο: ασφάλεια και κατάχρηση ιδιαίτερα κατά την

υγειονομική κρίση» διοργανώνεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων των Σ.Ε.Ε., με στόχο την

ενδυνάμωση του γονεϊκού ρόλου και την προαγωγή της συνεργασίας σχολείου-οικογένειας,

με έμφαση σ’ ένα θέμα Αγωγής Υγείας και Πολιτισμού αλλά και αγωγής και συμπεριφοράς

των μαθητών/τριών, ως ανταπόκριση στις εκπαιδευτικές και κοινωνικές εξελίξεις σχετικά με

την αναστολή λειτουργίας των εκπαιδευτικών δομών για την ανάσχεση της μετάδοσης του

κορωνοϊού.

Γι’ αυτό επιδιώχτηκε η συνεργασία με συναρμόδιους υποστηρικτικούς φορείς,

Κ.Π.Ε., Κ.Ε.Σ.Υ., αλλά και Συλλόγους Γονέων/Κηδεμόνων και φορείς της τοπικής κοινωνίας,

Διεύθυνση Αστυνομίας Πιερίας, Γ.Ν. Κατερίνης-Κ.Ψ.Υ. Κατερίνης, σύμφωνα με το παρακάτω

πρόγραμμα:

18.30-18.35 Προσέλευση στην τηλεδιάσκεψη

18.35-18.45 Χαιρετισμοί- Οργανωτικός Σ.Ε.Ε. 3οΠΕΚΕΣ Διευθυντής Αστυνομίας Πιερίας

Διοικητής Γ.Ν. Κατερίνης Προϊστάμενοι υποστηρικτικών δομών

18.45-19.00 «Διαστάσεις της Ηθικής της Αειφορίας (Περιβαλλοντικής, Υγείας, Πολιτισμού) κατά την κρίση της

πανδημίας του κορωνοϊού.» - Αθανάσιος Χαρίσης, Σ.Ε.Ε. Εκπαίδευσης για την Αειφορία &

Νικόλαος Λιλιόπουλος, ΚΠΕ Νάουσας

19.00-19.30 «Παιδιά, έφηβοι και η περιήγησή τους σε ψηφιακά μονοπάτια.» -

Νότα Βούρα, Κλινική Ψυχολόγος (MSc Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Παιδοψυχιατρικής, Ειδ. στη Δι-

καστική - Ψυχοιατροδικαστική Ψυχολογία) Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κατερίνης, Ψυχιατρικός Τομέας, Γενικό Νοσοκομείο Κατερίνης

19.30-20.00 «Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο - Προσέγγιση ανηλίκων μέσω διαδικτύου.»-

Γρηγόριος Αμανατίδης, Υπαστυνόμος Α ́ Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Κατερίνης

20.00-20.15 «Πρόληψη και διαχείριση των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων των περιοριστικών μέτρων λόγω της κρίσης υγείας με έμφαση στη χρήση της τεχνολογίας-διαδικτύου.» - Κ.Ε.Σ.Υ. Πιερίας

20.15-20.30 «Υπάρχουν τρόποι δημιουργικής αξιοποίησης των σύγχρονων ψηφιακών μέσων από τα παιδιά;» - Νικόλαος Γραίκος ΠΕ70, Οργανωτικός Σ.Ε.Ε. 3ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ.

20.30-21.00 Συζήτηση Συντονίζουν οι συνδιοργανωτές/τριες Σ.Ε.Ε.

Παρακαλούνται οι Διευθυντές/ντριες να ενημερώσουν σχετικά τους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών/τριών, στέλνοντας το έγγραφο στα e-mail με τα οποία επικοινωνούν μαζί τους αυτό το διάστημα, καλώντας τους ενδιαφερόμενους γονείς/κηδεμόνες να δηλώσουν συμμετοχή με e-mail στον Διευθυντή/ντρια μέχρι την Τετάρτη 29/4/20.

Οι Διευθυντές/ντριες διατηρούν τη λίστα των ενδιαφερόμενων γονέων και τα e-mail.

Στη συνέχεια μέχρι την Πέμπτη 30/4/20 ενημερώνονται οι ΣΕΕ παιδαγωγικής ευθύνης για τον αριθμό των ενδιαφερόμενων γονέων/κηδεμόνων.

Την Δευτέρα 4/5/20 θα αποσταλεί στα σχολεία το σχετικό link, ώστε να προωθηθεί άμεσα στα e-mail των ενδιαφερόμενων γονέων/κηδεμόνων για τη σύνδεση στην τηλεδιάσκεψη μέσω της Cisco Webex.

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία

Η Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου

Αθηνά Καλλαρά

ΤΡΙΤΗ 28-04-2020 ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΔΕΥΤΕΡΑ 27-04-2020 ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020 - ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ

Η Δ΄ΤΑΞΗ

ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ

ΧΡΟΝΙΑΠΟΛΛΑ

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η Δ΄ΤΑΞΗ
ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ 
ΜΕ ΥΓΕΙΑ
ΑΓΑΠΗ 
ΚΑΙ 
ΥΠΟΜΟΝΗ

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΠΗΓΗ :ΕΘΝΟΣ

Μεγάλο Σάββατο: Χριστός ανέστη εκ νεκρών - Το πρωί η «Πρώτη Ανάσταση»

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ                                                                      18.04.2020 08:20 

 Τελευταία Ενημέρωση18.04.2020 12:33

Μαρίνα Ζιώζιου

Το Μεγάλο Σάββατο για την Ορθόδοξη πίστη σηματοδοτεί το τέλος της Εβδομάδας των Παθών και προάγγελο της Ανάστασης

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Μεγάλης Σαρακοστής,  αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στην κάθοδο του Ιησού στον Άδη. Στους ναούς το πρωί γίνεται η λεγόμενη Πρώτη Ανάσταση, δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως, που μεταδίδουν οι ύμνοι, και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από την φθορά και τον θάνατο.

Advertisement

Και σήμερα, με τη βοήθεια του αρχιμανδρίτη π. Νικοδήμου Σκρέττα, καθηγητή Λειτουργικής, Ιστορίας και Θεολογίας της Θείας Λατρείας στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και του κ. Μανόλη Γ. Βαρβούνη, καθηγητή Λαογραφίας και προέδρου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης- θα δώσουμε το «στίγμα» της ημέρας.

Ο Χριστός λιτανεύθηκε στο κουβούκλιο του Επιταφίου. Η εξόδιος ακολουθία του έλαβε τέλος, μέσα στον θρήνο των παλαιών μυροφόρων και των συγχρόνων πιστών, για την επί του τάφου συμβολικώς κειμένην πηγήν της ζωής και της αναστάσεώς τους.

Ενώ το σώμα του Ιησού βρίσκεται στον τάφο, η ψυχή του κατέβηκε προσωρινά στον Άδη για να μεταφέρει στους νεκρούς τον λόγο του. Εν τω μεταξύ οι Αρχιερείς με την άδεια του Πιλάτου, εγκαθιστούν φρουρά έξω από το μνήμα του Χριστού. Αυτό το έκαναν για να μην μπορέσουν οι μαθητές του να κλέψουν το σώμα του και να διαδώσουν ότι αναστήθηκε.

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η ημέρα της σιγής και της προσδοκίας. Ημέρα κατά την οποία προανακρούεται το ελπιδοφόρο μήνυμα της αναστάσεως. Ημέρα προεόρτιας χαράς, για την λαμπροφόρο εορτή της δεσποτικής εγέρσεως.

«Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασιν ζωήν χαρισάμενος», γιατί, χωρίς την ανάσταση του Χριστού, και η πίστη μας και το κήρυγμα του ευαγγελίου ματαιώνονται.

Το πρωί τελείται ο εσπερινός και η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Η ακολουθία έχει αναστάσιμο και πανηγυρικό χαρακτήρα. Είναι η λεγομένη Πρώτη Ανάσταση. Μετά την ανάγνωση της προφητείας του Ιωνά, η οποία προτυπώνει την Ταφή και την Ανάσταση του Κυρίου, αντηχεί ως νικητήριος ιαχή ο ψαλμικός στίχος: «Ανάστα, ο Θεός, κρίνον την γην, ότι συ κατακληρονομήσεις εν πάσι τοις έθνεσι» και ο ιερέας σκορπίζει στους πιστούς φύλλα δάφνης (βάγια), σύμβολο νίκης και Ανάστασης.

Αμέσως μετά, διαβάζεται απόσπασμα από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, που έχει αναστάσιμο περιεχόμενο, στο οποίο αναφέρεται ο μεγάλος σεισμός και η αποσφράγιση του τάφου από τον άγγελο. Σε πολλούς Ιερούς Ναούς διατηρείται το έθιμο της μίμησης του σεισμού και μάλιστα την ώρα που ψάλλεται το «Ανάστα ο Θεός». Στα Ιεροσόλυμα, το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, γίνεται η τελετή της αφής του Αγίου Φωτός.

Τα έθιμα

Σε ορισμένες περιοχές, τότε σφάζουν τα αρνιά του Πάσχα, στα ενετοκρατούμενα Επτάνησα μάλιστα συνήθιζαν οι κρεοπώλες να πηγαίνουν ως δώρο στον Ενετό Προβλεπτή το πρώτο κομμάτι του κρέατος που έκοβαν, γι’ αυτό και σε πολλά από τα Ιόνια νησιά όλο τον πασχαλινό αυτό θόρυβο ο λαός τον αποκαλεί «κομμάτι». Όπως γράφει ο Δ. Σ. Λουκάτος, λόγω των εθίμων αυτών, η φράση «Ανάστα ο Θεός» έφτασε να σημαίνει την μεγάλη αναστάτωση και την έντονη φασαρία, σε όλων των ειδών τις προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις.

Ο Γεώργιος Κωδινός μαρτυρεί ότι στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, τις δάφνες κλωτσούσε ο ίδιος ο αυτοκράτορας, γεγονός που σημαίνει ότι η σχετική τελετουργία, και τα έθιμα που την συνοδεύουν, υπήρχε ήδη από τα βυζαντινά χρόνια. Άλλωστε, η παροιμιακή φράση «Aνάστα ο Θεός» με την παραπάνω σημασία της μαρτυρείται ήδη από το 1650, σε σχετική συλλογή ελληνικών παροιμιών. Για το λαό μας, οι θόρυβοι αυτοί και τα έθιμα που τους συνοδεύουν δημιουργούν το αναστάσιμο πανηγυρικό κλίμα, που χαρακτηρίζει την εθιμική ιδιαιτερότητα της ορθόδοξης Ανάστασης και του Πάσχα των Ελλήνων.

Την ίδια ώρα σπάνε πήλινα αγγεία και παράγουν τελετουργικά θορύβους, με τους οποίους δηλώνουν τη χαρά της Αναστάσεως, κυρίως όμως αποτρέπουν το κακό, κατά την κρίσιμη, διαβατήρια και οριακή εκείνη στιγμή, όπως ο λαός την αντιλαμβάνεται, στιγμή περάσματος από το θάνατο στην ανάσταση, από τη φθορά στην αιωνιότητα, από τη νέκρωση του χειμώνα στη βλάστηση της άνοιξης και στην παραγωγή του καλοκαιριού.

Στη Μάδυτο άναβαν εθιμική πυρά στο προαύλιο του ναού, ενώ στην Κέρκυρα πετούν μεγάλα πήλινα δοχεία γεμάτα με νερό από τα παράθυρα στο δρόμο, παράγοντας μεγάλο κρότο.

Στο Λασίθι συνήθιζαν να παρασκευάζουν νέα ζύμη και προζύμι με τα λουλούδια από τον επιτάφιο, ενώ σε άλλα μέρη ζύμωναν τις κουλούρες της Λαμπρής, μία μάλιστα κουλούρα με πέντε κόκκινα αβγά την κρεμούσαν στα εικονίσματα και την άφηναν εκεί μέχρι την Πρωτομαγιά, οπότε και την έτρωγαν.

Το Μεγάλο Σάββατο συνήθως έσφαζαν το αρνί του πασχαλινού εορταστικού τραπεζιού, τον «λαμπριώτη» ή «πασκάτη» αμνό, με τις παλαιοδιαθηκικές καταβολές και τη θυσιαστική τελετουργική πρακτική της σφαγής. Έστελναν επίσης δώρα πασχαλινά, όπως αβγά, γλυκίσματα και κουλούρες, στους αρραβωνιαστικούς, τους γονείς και τα πεθερικά τους, κατά περίπτωση. Σε πολλές περιοχές επισκέπτονταν τους τάφους των νεκρών, τελούσαν τρισάγια και μοίραζαν κουλούρια και γλυκίσματα στη μνήμη τους, ενώ στην Κορώνη έβραζαν σιτάρι και το μοίραζαν με μια φέτα ψωμί, για την ανάπαυση των ψυχών των πεθαμένων τους.

Το Μεγάλο Σάββατο, επίσης, τηρείται αυστηρή νηστεία από λάδι και ξηροφαγία, καθώς είναι το μοναδικό Σάββατο του χρόνου που η Εκκλησία επιβάλλει τη νηστεία του λαδιού «δια την θεόσωμον ταφήν του Κυρίου». Θεωρούν γενικά ότι ο θάνατος εκείνη την ημέρα είναι καλό σημάδι για την μεταθανάτια τύχη της ψυχής του νεκρού, ενώ στις Κυδωνιές πριν την Ανάσταση σήκωναν ακόμη και τις κλώσες από τα αβγά για να μην εργάζονται ούτε αυτές κατά την ιερή, κρίσιμη και οριακά διαβατήρια εκείνη στιγμή. Σε πολλές μάλιστα περιοχές δεν έλεγε ο ιερέας το «Χριστός Ανέστη» αν δεν συγκεντρώνονταν όλοι οι δυνάμενοι κάτοικοι στο ναό.

Η προσδοκία του Πάσχα είναι αυτή που κυριαρχεί και δίνει τον ουσιαστικό τόνο στα έθιμα της ημέρας αυτής. Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι τόσο το Μεγάλο Σάββατο, όσο και η Ανάσταση έχουν συνδεθεί άρρηκτα με το Άγιο Φως του Παναγίου Τάφου.

ΠΗΓΗ :ΕΘΝΟΣ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020 

ΠΗΓΗ:ΕΘΝΟΣ

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ                                                                        17.04.2020 07:24

Μαρίνα Ζιώζιου

Μεγάλη Παρασκευή: Η ζωή εν τάφω – Τα Πάθη του Χριστού και η Σταύρωση

Σήμερα θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας: Τους εμπτυσμούς, τα μαστιγώματα, τους εμπαιγμούς, τους εξευτελισμούς, τα χτυπήματα, το ακάνθινο στεφάνι και κυρίως τη Σταύρωση και τον θάνατο του Κυρίου

Ξεχωριστή θέση στη συνείδηση και στα βιώματά μας κατέχει η ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής, αφού είναι συνυφασμένη με πολλά συναισθήματα και αναμνήσεις. Έτσι, λοιπόν, τη Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την κορύφωση του θείου δράματος. Θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας: Τους εμπτυσμούς, τα μαστιγώματα, τους εμπαιγμούς, τους εξευτελισμούς, τα χτυπήματα, το ακάνθινο στεφάνι και κυρίως τη Σταύρωση και τον θάνατο του Κυρίου.

Την ίδια μέρα, επίσης, ετοιμάζεται ο επιτάφιος, ενώ το μεσημέρι ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο όπου φέτος η περιφορά του θα γίνει κεκλεισμένων θυρών, χωρίς πιστούς και μόνο εντός των ναών, όπως αποφάσισε πρόσφατα η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Και σήμερα, με τη βοήθεια του αρχιμανδρίτη π. Νικοδήμου Σκρέττα, καθηγητή Λειτουργικής, Ιστορίας και Θεολογίας της Θείας Λατρείας στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και του κ. Μανόλη Γ. Βαρβούνη, καθηγητή Λαογραφίας και προέδρου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης- θα δώσουμε το «στίγμα» της ημέρας.

Ο Νυμφίος της Εκκλησίας πορεύεται προς το εκούσιο πάθος, προς τον υπέρτατο σκοπό της θείας αγάπης του. «Σήμερον», όπως και τότε, «κρεμάται»  θυσιαστικά «η ζωή ημών απέναντι των οφθαλμών ημών» .

Εμείς τον ακολουθούμε στον κήπο της αγωνίας, στην άνανδρη σύλληψη, στο άδικο κριτήριο, στους εξευτελισμούς των στρατιωτών, στις επιθετικές κραυγές του όχλου, στην πορεία του Γολγοθά, στη σταύρωση, τον θάνατο, τον λογχισμό, την αποκαθήλωση, την ταφή, τη σφράγιση του τάφου. Γεγονότα που υπομνηματίζονται λειτουργικά από τις ανυπέρβλητες ακολουθίες των Μεγάλων Ωρών μαζί με τον Εσπερινό της Αποκαθηλώσεως, καθώς και τον Όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου, που τελούνται σήμερα αντίστοιχα στις ενορίες του κόσμου το πρωί και το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής.

Την Παρασκευή, στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας Πόντιο Πιλάτο. Εκείνος, αφού τον ανακρίνει με ποικίλους τρόπους και αφού ομολογεί διπλούν ότι ο Ιησούς είναι αθώος, για να ευχαριστήσει τους Ιουδαίους, νίπτοντας τας χείρας του, τον καταδικάζει σε θάνατο και αφού τον μαστιγώνει, τον παραδίδει για να σταυρωθεί.

Ο Ιησούς, αφού παραδίδεται στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σαν σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι.

Οι στρατιώτες τον πηγαίνουν στον τόπο που λεγόταν Γολγοθάς (στα ελληνικά σημαίνει «τόπος κρανίου», γιατί σύμφωνα με την παράδοση εκεί βρέθηκε το κρανίο του Αδάμ μετά τον κατακλυσμό), του δίνουν να πιεί ξύδι αναμεμειγμένο με χολή.

Τον σταυρώνουν και οι σταυρωτές διανέμουν τα ρούχα του σε τέσσερα μέρη (ένα για τον καθένα) και για το χιτώνα του βάζουν κλήρο, για να μην τον σχίσουν. Εμπαικτική επιγραφή τοποθετείται επάνω στο σταυρό, γραμμένη στην εβραϊκή, στην ελληνική και στη ρωμαϊκή γλώσσα: «Ιησούς ο Ναζωραίος, ο βασιλεύς των Ιουδαίων».

Από το τις 12 το μεσημέρι ως τις 3 το απόγευμα επικρατεί μεγάλο σκοτάδι σε όλη τη γη και μέγας σεισμός συγκλονίζει τη γη, ώστε σχίζεται το παραπέτασμα του ναού, που χώριζε τα άγια από τα άγια των αγίων, και ανοίγουν τα μνήματα και πολλά σώματα πεθαμένων αγίων ανασταίνονται και μετά την Ανάσταση του Χριστού εισέρχονται στα Ιεροσόλυμα και φανερώνονται σε πολλούς.

Ο Ιησούς φωνάζει δυνατά: «τετέλεσται»,  αφήνει το κεφάλι του να γείρει προς τα κάτω και θεληματικά παραδίδει την ψυχή του.

Επειδή το Σάββατο που θα ξημέρωνε μετά το εσπέρας συνέπιπτε με την 1η μέρα του εβραϊκού Πάσχα και απαγορευόταν από το Μωσαϊκό Νόμο να μείνουν άταφα τα σώματα, οι Ιουδαίοι ζητούν από τον Πιλάτο να διατάξει να σπάσουν τα πόδια των καταδίκων, ώστε να πεθάνουν γρηγορότερα και να τους σηκώσουν από τους σταυρούς. Ο Χριστός, όμως, είχε παραδώσει το πνεύμα του και απλώς ένας στρατιώτης με λόγχη χτύπησε την πλευρά του και αμέσως βγήκε αίμα και νερό.

Ύστερα από αυτά ο Ιωσήφ, που καταγόταν απ’ την Αριμαθαία και ήταν κρυφός μαθητής του Χριστού, με άδεια του Πιλάτου, και μαζί με τον Νικόδημο, παίρνουν το σώμα του Ιησού και, αφού το αλείφουν με αρώματα και το τυλίγουν με επιδέσμους, σύμφωνα με τη συνήθειά τους, το ενταφιάζουν σε καινούριο τάφο σε κήπο, κοντά στο μέρος όπου σταυρώθηκε. Οι Φαρισαίοι ζητούν από τον Πιλάτο φρουρά και ασφαλίζουν τον τάφο.

Τα έθιμα

Σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου τα παιδιά πραγματοποιούσαν αγερμό στα σπίτια του χωριού, τραγουδώντας τα πάθη του Χριστού και παίρνοντας ως δώρα αβγά, κουλούρια ή χρήματα. Στη Λέσβο συνήθιζαν να επισκέπτονται εννέα ή δεκατρία ξωκλήσια, να ανάβουν τα καντήλια των εικονισμάτων και να θυμιάζουν.

Γενικώς θεωρείται ημέρα αφιερωμένη στους νεκρούς. Κύρια λατρευτικά γεγονότα η αποκαθήλωση της πρωινής ακολουθίας και η περιφορά του επιταφίου κατά τον όρθρο του Μεγάλου Σαββάτου, που συνήθως τελείται το βράδυ της ημέρας αυτής, αλλά φέτος λόγω κορονοϊού θα πραγματοποιηθεί μόνο εντός των ναών και χωρίς την παρουσία πιστών.

Ο Επιτάφιος, το ανθοστολισμένο κουβούκλιο μέσα στο οποίο τοποθετείται και δια του οποίου λιτανεύεται η χρυσοκέντητη παράσταση του επιταφίου θρήνου του Ιησού Χριστού, στις εκκλησιαστικές ακολουθίες της Μεγάλης Παρασκευής, είναι ιδιαιτέρως αγαπητό στο λαό, ως ο εικονικός τάφος του Κυρίου.  

Τα λουλούδια του αποκαθηλώνονται και μοιράζονται στο τέλος της βραδινής ακολουθίας της Μεγάλης Παρασκευής ή της πρωινής του μεγάλου Σαββάτου στους πιστούς, που τα κρατούν στο οικογενειακό εικονοστάσι ως μύρα. Μπροστά στον επιτάφιο, σε πολλές περιοχές, οι γυναίκες το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής τραγουδούν το πανελληνίως γνωστό τραγούδι του «Μοιρολογιού της Παναγίας» ή άλλους ανάλογους λαϊκούς θρήνους της Θεοτόκου, που συχνά έχουν μεσαιωνική καταγωγή και προέλευση.

Σε χωριά των Σερρών έβγαζαν στα παράθυρα των σπιτιών, μαζί με τα κεριά και το θυμίαμα, και πιάτα με χλωρό κριθάρι ή φακή, όταν περνούσε από κάτω ο επιτάφιος, ενώ αλλού η κυκλική περιφορά, πέρα από τα όρια του χωριού ή της ενορίας, περιλάμβανε και το κοιμητήριο, όπου περνούσαν τον επιτάφιο πάνω από τους τάφους, διαβάζοντας τρισάγια. Σε ναυτικές περιοχές συνήθιζαν όσοι τον κρατούσαν να μπαίνουν και μέσα στη θάλασσα, ώστε να ευλογηθεί και το θαλασσινό νερό, που αποτελούσε τον κύριο επαγγελματικό πόρο για τον βιοπορισμό τους.  

Αλλού ανάβουν έξω από τις πόρτες εθιμικές πυρές και καίνε λιβάνι, στις Μέτρες της Θράκης καίνε κατά την περιφορά και ομοίωμα του Ιούδα, μαζεύοντας τη στάχτη για να την ρίξουν την επομένη στα μνήματα των νεκρών τους ή στα χωράφια τους.

Τα κεριά και τα λουλούδια του επιταφίου θεωρούνται αγιασμένα και ισχυρά για την θεραπεία νόσων και την αποτροπή του κακού: Τα πρώτα τα καπνίζουν στο θυμιατό σε περίπτωση ασθενειών, ενώ τα δεύτερα τα ανάβουν τελετουργικά σε περιπτώσεις κακοκαιρίας και θυελλωδών ανέμων. Ακόμη και χώμα παίρνουν από τα μέρη που σταματά ο επιτάφιος για να αναπεμφθεί δέηση, συνήθως στα τρίστρατα, με την πίστη ότι αυτό αποδιώχνει θαυματουργικά τα βλαπτικά έντομα.

Στην Ανατολική Κρήτη, την ώρα που ο ιερέας διαβάζει το πρώτο ευαγγέλιο των Μεγάλων Ωρών, η παπαδιά μέσα στο ναό κάνει προζύμι, το οποίο μοιράζει κατόπιν στις γυναίκες του χωριού. Η μέρα αποτελεί γενική νηστεία από λάδι, συνήθως δε τηρείται ξηροφαγία ή παρασκευάζονται φαγητά χωρίς λάδι. Στη Σάμο παρασκευάζουν ειδικό άρτο, το «φτάζυμο», ενώ συχνή είναι η τελετουργική κατανάλωση ξιδιού, σε ανάμνηση του όξους που έδωσαν στον Χριστό πάνω στον σταυρό.

ΠΗΓΗ:ΕΘΝΟΣ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΠΗΓΗ:ΕΘΝΟΣ

Μεγάλη Πέμπτη: Ο Μυστικός Δείπνος - 
Η προδοσία του Ιούδα

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

16.04.2020 08:30  Μαρίνα Ζιώζιου

Σήμερα τιμούμε τέσσερα γεγονότα του λυτρωτικού έργου και της επίγειας ζωής του Κυρίου: Τον Ιερό Νιπτήρα, Τον Μυστικό Δείπνο, την υπερφυά προσευχή κατά τη νύκτα της αγωνίας στη Γεθσημανή και την προδοσία του Ιούδα

Και σήμερα, με τη βοήθεια του αρχιμανδρίτη π. Νικοδήμου Σκρέττα, καθηγητή Λειτουργικής, Ιστορίας και Θεολογίας της Θείας Λατρείας στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και του κ. Μανόλη Γ. Βαρβούνη, καθηγητή Λαογραφίας και προέδρου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης- θα δώσουμε το «στίγμα» της ημέρας.

Μεγάλη Πέμπτη, ημέρα-ιστορικά και λειτουργικά- τεσσάρων γεγονότων: Της νίψεως των ποδών των μαθητών από τον Κύριό τους, του Μυστικού Δείπνου κατά τον οποίο παραδόθηκε το ιερό μυστήριο της θείας ευχαριστίας, της θαυμάσιας αρχιερατικής προσευχής του Χριστού και της προδοσίας του «τη γνώμη φιλαργυρήσαντος» μαθητού.

Ο Κύριος και Διδάσκαλος πλένει τα πόδια των μαθητών του, χαρίζοντας ανεπανάληπτο υπόδειγμα διακονικής ταπεινοσύνης (σήμερα η ανάμνηση γίνεται με την τελούμενη σε ελάχιστα πλέον μέρη ακολουθία του Νιπτήρος).

Παραθέτει το πασχάλιο δείπνο της Καινής Διαθήκης, «ξενία δεσποτική και τράπεζα αθάνατη», το σώμα του και το αίμα του, στους αγίους αποστόλους και την Εκκλησία, ως αέναη σωστική ψυχοτροφία, για το «νυν» της ευχαριστιακής συνάξεως των χριστιανών και το «αεί» της βασιλείας των ουρανών (σήμερα τελείται το πρωί, ενώ στην αρχαία Εκκλησία κατά το εσπέρας, η επίσημη λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου). Προσεύχεται προς τον Θεό Πατέρα, για τους πιστούς μαθητές του και για τον κόσμο ολόκληρο, ώστε να μη μείνουν ορφανοί και εγκαταλελειμμένοι. Παραδίδεται, τέλος, αυτοθελήτως, μετά τη φρικτή προδοσία, για να οδεύσει στον μαρτυρικό δρόμο της θυσίας.

Μετά την Ανάσταση του Λαζάρου, ο Κύριος μεταβαίνει από την Βηθανία στα Ιεροσόλυμα, αφού σε λίγες ημέρες επρόκειτο να εορτασθεί το Ιουδαϊκό Πάσχα, που αποτελούσε ανάμνηση της εξόδου των Ισραηλιτών από τη δουλεία της Αιγύπτου υπό την ηγεσία του Μωυσή.

Κατά τον εορτασμό, κάθε οικογένεια προσέφερε ένα νεαρό ζώο (αρνί ή κατσίκι, αρσενικό και αρτιμελές), χρονιάρικο. Κατά τη θυσία του ζώου, δεν έπρεπε να σπάσει κανένα κόκαλό του, ενώ το αίμα του, ως ένδειξη προστασίας, το έβαζαν στην είσοδο κάθε σπιτιού. Επίσης, το έψηναν με τον όρο να το φάνε το ίδιο βράδυ, μαζί με άζυμο άρτο και πικρά χόρτα. Ήταν υποχρεωτικό κάθε Ισραηλίτης να παρευρίσκεται στη γιορτή.

Έχοντας συναχθεί ο Κύριος και οι μαθητές για να δειπνήσουν μαζί για τελευταία φορά, προτού αρχίσουν το φαγητό, ο Χριστός βάζει νερό σε μια λεκάνη, πλένει τα πόδια των μαθητών Του και μετά τα σκουπίζει. Όταν τελειώνει, απευθυνόμενος προς τους μαθητές Του, τους λέει: «Αν είστε φίλοι μου, να κάνετε ό,τι κάνω εγώ για σας! Να αγαπάτε και να βοηθάτε ο ένας τον άλλο».

Γι’ αυτό και στα Ιεροσόλυμα (όπως και στην Πάτμο και σε άλλες Εκκλησίες), σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, τελείται μια ειδική ακολουθία, λίαν κατανυκτική και παραστατική, κατά την οποία ο Πατριάρχης, «εἰς τύπον καί τόπον Χριστοῦ», πλένει τα πόδια ιερομονάχων και πρεσβυτέρων.

Μετά τον Ιερό Νιπτήρα, ο Χριστός και οι μαθητές Του δειπνούν για τελευταία φορά μαζί. «Αλήθεια σας λέω, κάποιος από σας θα με προδώσει», τους λέει ο Χριστός. Οι μαθητές κοιτάζουν απορημένοι ο ένας τον άλλο. Ο Ιωάννης σκύβει τότε προς τον Χριστό και τον ρωτά: «Κύριε, ποιος από εμάς θα σε προδώσει;» Ο Χριστός τού απαντά: «Εκείνος στον οποίο θα δώσω ένα κομμάτι ψωμί, αφού το βουτήξω στο πιάτο». Παίρνει τότε ένα κομμάτι ψωμί, το βουτάει στο πιάτο και το δίνει στον Ιούδα. «Ό,τι έχεις να κάνεις, κάνε το γρήγορα», του αναφέρει ο Χριστός. Κατόπιν πήρε ψωμί στα χέρια Του και είπε: «Λάβετε, φάγετε». Το ίδιο έκανε και με το ποτήρι του κρασιού. Μετά από αυτή τη στιγμή, ο Ιούδας, μόλις έφαγε τον άρτο έφυγε και συμφώνησε με τους αρχιερείς να τους Τον παραδώσει με αντάλλαγμα τριάκοντα αργύρια.

Μετά το δείπνο βγήκαν όλοι στο όρος των Ελαιών, όπου ο Χριστός τους δίδαξε τα ανήκουστα και τελευταία μαθήματα και αρχίζει να αγωνιά και να ανυπομονεί. Αναχωρεί μόνος Του και, γονατίζοντας, προσεύχεται εκτενώς. Από την πολλή αγωνία γίνεται ο ιδρώτας Του σαν σταγόνες πηχτού αίματος, οι οποίες έπεφταν στη γη. Μόλις συμπληρώνει την εναγώνια εκείνη προσευχή, φθάνει ο Ιούδας με ένοπλους στρατιώτες και πολύ όχλο και αφού χαιρετάει και φιλάει πονηρά το δάσκαλό Του, Τον παραδίδει.

Τα έθιμα

Από εθιμική άποψη αποτελεί μία από τις πλέον σημαντικές μέρες της Μεγάλης Εβδομάδος. Τότε ζύμωναν τις τελετουργικές κουλούρες της Λαμπρής, στη ζύμη των οποίων έβαζαν διάφορα μυρωδικά και ξηρούς καρπούς, και τις οποίες έπλαθαν σε διάφορα σχήματα, με ένα κόκκινο αβγό πάνω τους και στολίδια από ζυμάρι. Μαζί κατασκεύαζαν και μικρά κουλούρια για τα παιδιά, που είχαν σχήμα ανθρώπου, ενώ ιδιαίτερη σημασία έδιναν στο πρόσφορο που ζύμωναν την ημέρα αυτή, με ιδιαίτερες τελετουργικές οδηγίες και προφυλάξεις. Στη Ζάκυνθο μάλιστα τη ζύμη του πρόσφορου έπρεπε να ζυμώσουν επτά παρθένες κοπέλες. Επίσης, έβαφαν τα κόκκινα αβγά, γι’ αυτό και ονόμαζαν την ημέρα «Κόκκινη Πέφτη» ή «Κοκκινοπέφτη». Συνήθως η βαφή γινόταν με φυτικά χρώματα, ενώ στο πρώτο αβγό που έβαφαν απέδιδαν θαυμαστές ιδιότητες.

Μετά τη βαφή σκέπαζαν τα κόκκινα αβγά για να μην φαίνεται το χρώμα τους ως το Πάσχα, ενώ σε ορισμένες περιοχές τα έστελναν μέσα σε καλάθι στο ναό, για να λειτουργηθούν στην πρωινή λειτουργία ή στην ακολουθία των Παθών, ενίοτε δε τα άφηναν κάτω από την αγία τράπεζα ή στο ιερό ή στο δεσποτικό θρόνο ως και την Ανάσταση. Τα τσόφλια αυτών των «ευαγγελισμένων» αβγών τα θεωρούσαν γονιμικά και αποτρεπτικά των κατεστρεπτικών καταιγίδων και του χαλαζιού, γι’ αυτό και τα έβαζαν στα δένδρα ή τα έθαβαν στα όρια των χωραφιών τους. Σε πολλές περιοχές ένα τέτοιο αβγό έβαζαν στο εικονοστάσι και θεωρούσαν ότι ήταν αποτρεπτικό των αποβολών των εγκύων γυναικών, το ονόμαζαν δε «κρατητήρα».

Ιδιαίτερη δύναμη απέδιδαν και στα αβγά που γεννούσαν οι όρνιθες – και μάλιστα οι μαύρες - τη Μεγάλη Πέμπτη, τα οποία πήγαιναν στο ναό και κατόπιν τα έθαβαν στα χωράφια τους ή τα κρατούσαν στο σπίτι ως ισχυρά αποτρεπτικά και αντιβασκάνια μέσα. Στη Μεσημβρία έβαφαν στη βαφή των αβγών ένα πανί και το κρεμούσαν έξω από το σπίτι τους επί σαράντα ημέρες. Κόκκινα πανιά και υφάσματα κρεμούσαν από τα παράθυρα σε πολλές ελληνικές περιοχές (Κίος, Καστοριά, Σκόπελος) και μόλις τα έβλεπε ο ήλιος τα έπαιρναν μέσα, θεωρώντας ότι αποτελούν πανίσχυρα μαγικά μέσα για την ολοκλήρωση των επωδών. Παρομοίως φύλαγαν το ύψωμα και το αντίδωρο της λειτουργίας της Μεγάλης Πέμπτης, ενώ στη Δυτική Μακεδονία έφερναν στο ναό κουλούρια και τα μοίραζαν για τις ψυχές των νεκρών τους.

Παρόμοιες νεκρολατρικές προσφορές συναντούμε και σε άλλους ελληνικούς τόπους, όπως στο Ελληνικό των Ιωαννίνων, όπου πηγαίνουν στο ναό πρόσφορο και σιτάρι βρασμένο, πιστεύοντας ότι εκείνη τη μέρα βγαίνουν από τον Άδη οι ψυχές, για να ξαναγυρίσουν εκεί την παραμονή της Πεντηκοστής. Στην Κορώνη έκαναν ευχέλαιο στα σπίτια τη Μεγάλη Πέμπτη, ενώ αλλού, όπως στη Λέσβο, πραγματοποιούν τα παιδιά αγερμούς στα σπίτια, με σταυρούς στολισμένους με μυρτιά ή με τα ομοιώματα του Ιούδα- στις Μέτρες της Θράκης – τα οποία θα κάψουν την επομένη, κατά την περιφορά του επιταφίου, τραγουδώντας τραγούδια και επωδές με αποτρεπτικό των εντόμων και των ποντικιών περιεχόμενο.

Κατά την ακολουθία των Παθών – τα «Δώδεκα Ευαγγέλια» - συνήθιζαν να φέρνουν στο ναό ψωμί, αλάτι, αβγά και νερό, για να αγιαστούν. Στη Ρόδο ανάβουν και υπερπηδούν τελετουργικά εθιμικές πυρές, ενώ αγιάζουν υφάσματα, κλωστές, νερό κ.λπ., βάζοντάς τα κάτω από το τρισκέλι όπου ο ιερέας τοποθετεί το ευαγγέλιο για να τα χρησιμοποιήσουν σε μαγικο-θρησκευτικές ιάσεις ασθενειών, ανθρώπων και ζώων καθώς είναι εντονότατη η πίστη στην ιαματική αξία και την ιερότητα της ημέρας. Αλλού, όπως στη Σάμο, πλάθουν από κερί δώδεκα σταυρούς, έναν για κάθε ευαγγελικό ανάγνωσμα, και τους τοποθετούν ως φυλακτά πίσω από τις πόρτες των σπιτιών τους.

Επίσης, τα κεριά που ανάβουν σε κάθε ευαγγέλιο τα κρατούν και τα ανάβουν σε περιπτώσεις κακοκαιριών, πιστεύοντας ότι θα σταματήσουν ή για την αποτροπή βλαπτικών εντόμων. Οι γυναίκες συνήθιζαν να ξενυχτούν τον Εσταυρωμένο στο ναό, στολίζοντας τον επιτάφιο και τραγουδώντας το «Μοιρολόγι της Παναγίας», όπου εξιστορούνται τα πάθη του Χριστού. Πολλές είναι οι δεισιδαιμονίες και οι προλήψεις της ημέρας: Δεν σκουπίζουν για να φύγουν τα μυρμήγκια (Γύθειο), πλένουν τα χοντρά υφάσματα για να μην τα πειράζει ο σκόρος (Ήπειρος) ή αντιθέτως δεν πλένουν ρούχα για να μην καταστραφούν τα σπαρτά (Θράκη), τρώνε μια φορά την ημέρα σε ανάμνηση του Μυστικού Δείπνου (Κυδωνιές), ενώ κατά τη Μεγάλη Πέμπτη στέλνουν και τα πασχαλινά δώρα (κρέας, τσουρέκια, αβγά, ζάχαρη, κουλούρια) στα πεθερικά και τους αναδόχους τους.

ΠΗΓΗ:ΕΘΝΟΣ

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020

ΠΗΓΗ:ΕΘΝΟΣ

Μεγάλη Τετάρτη: Η αμαρτωλή που μετανόησε -
 Το Ιερό Ευχέλαιο και η τελετή του Νιπτήρος

Μαρίνα Ζιώζιου

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ                                                                      15.04.2020 08:20

Σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος το Ιερό Ευχέλαιο θα γίνει σήμερα το πρωί, αντί της Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας, που κανονικά θα τελούνταν το απόγευμα της ίδιας ημέρας

ΗΜεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας, που μετανόησε, πίστεψε στο Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο. Σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος το Ιερό Ευχέλαιο θα γίνει σήμερα το πρωί, αντί της Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας, που κανονικά θα τελούνταν το απόγευμα της ίδιας ημέρας.

Το απόγευμα γίνεται και η τελετή του Νιπτήρος που είναι και ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης που αναφέρεται σε τέσσερα γεγονότα: Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Ιησού Χριστό, τον Μυστικό Δείπνο, την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών και την προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή των Παθών του Χριστού.

Και σήμερα, με τη βοήθεια του αρχιμανδρίτη π. Νικοδήμου Σκρέττα, καθηγητή Λειτουργικής, Ιστορίας και Θεολογίας της Θείας Λατρείας στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και του κ. Μανόλη Γ. Βαρβούνη, καθηγητή Λαογραφίας και προέδρου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης- θα δώσουμε το «στίγμα» της ημέρας.

Δύο μέρες πριν από το Πάσχα, καθώς ο Κύριος ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα, κι ενώ βρισκόταν στο σπίτι του λεπρού Σίμωνα, τον πλησίασε μια πόρνη γυναίκα κι άλειψε το κεφάλι Του με πολύτιμο μύρο. Η αγοραστική αξία του μύρου αυτού υπολογιζόταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια, υπέρογκο ποσό για την εποχή, και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας.

Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, για να μην αποτραπεί από τον καλό της σκοπό. Αναφέρθηκε, μάλιστα, προφητικά και στον ενταφιασμό Του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ιούδα από τη προδοσία, αλλά μάταια. Τότε απέδωσε στη γυναίκα την μεγάλη τιμή να διακηρύσσεται το ενάρετο έργο της σε ολόκληρο την οικουμένη.

Επίσης, κατ’ αυτήν την ημέρα, φέρεται στη μνήμη μας, η σύγκληση του Συνεδρίου των Ιουδαίων, του ανωτάτου δηλαδή Δικαστηρίου τους, προκειμένου να λάβουν καταδικαστική απόφαση εναντίον του Κυρίου, καθώς και τα σχέδια του Ιούδα για προδοσία του Διδασκάλου του.

Την ημέρα αυτή, «της αλειψάσης τον Κύριον μύρω πόρνης γυναικός μνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν, ότι προ του σωτηρίου πάθους μικρόν τούτο γέγονε». Καλείται κάθε ζωντανό πλάσμα να αινέσει τον Κύριο, η κτίση, οι άνθρωποι, οι άγγελοι, στην ψαλμωδία των αίνων της Μεγάλης Τετάρτης.

«Την ίδια στιγμή που η αμαρτωλή γυναίκα πρόσφερε στα πόδια του Χριστού το μύρο, ο μαθητής συμφωνούσε την προδοσία• η μεν έχαιρε που θυσίαζε το πανάκριβο μυρωδικό, ο δε έτρεχε και βιαζόταν να πουλήσει τον ατίμητο Σωτήρα του• αυτή γνώριζε τον Κύριο και εκείνος χωριζόταν από την αγάπη του• αυτή ελευθερωνόταν και ο Ιούδας καταντούσε δούλος του εχθρού διαβόλου. Μεγάλο κακό η ραθυμία! Άπειρο καλό και μεγάλο η μετάνοια!».

Οι επόμενες τρεις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος «είναι οι ιερότερες του εκκλησιαστικού έτους», κατά τον μακαριστό καθηγητή της Λειτουργικής, Ιωάννη Φουντούλη. «Αυτές αποτελούν τον πυρήνα όλης της προ του Πάσχα περιόδου. Πρώτες αυτές διεμορφώθησαν σε παμπάλαια εποχή και γύρω από αυτές με βαθμιαίες προσαυξήσεις έχει οικοδομηθεί από τους Πατέρας η προ και η μετά το Πάσχα λειτουργική περίοδος. Του ιερού αυτού τριημέρου οι ακολουθίες είναι απαράμιλλες. Δεν θα ήτο ανθρωπίνως δυνατόν να ευρεθεί καταλληλότερο λειτουργικό ένδυμα για τα κεφαλαιώδη θέματα, τα οποία εορτάζομε».

Το Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου

Σε συνάρτηση με την ανάμνηση της πόρνης που άλειψε τον Κύριο με μύρο, ευλογείται το λάδι, με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» (χρίει) τους πιστούς, ως μέσον θεραπείας της ψυχής και του σώματος, προσφέροντας έτσι τη χάρη και την ευλογία του Θεού, ως προετοιμασία για την κορύφωση της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδας και της Εορτής του Πάσχα.

Τα έθιμα

Από το αλεύρι που χρησιμοποιείται στο Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου και ευλογείται συνήθιζαν να ζυμώνουν πρόσφορο, και να το πηγαίνουν στο ναό, ή σε άλλες περιοχές, όπως η Σπάρτη, να ζυμώνουν κουλούρα τελετουργική, από την οποία έτρωγαν κάθε πρωί ένα μικρό κομμάτι, για ευλογία.

Στα Κοτύωρα του Πόντου πάλι, μαζί με το ευχέλαιο ο ιερέας ευλογούσε αβγά, αλεύρι και αλάτι. Τα αβγά αυτά τα έβαφαν κόκκινα τη Μεγάλη Πέμπτη και μαζί με το αλεύρι και το αλάτι τα έβαζαν σε καλάθι σκεπασμένο με πανί και τα πήγαιναν στο ναό να «διαβαστούν», κατόπιν δε τα κατανάλωναν στο σπίτι τους, πιστεύοντας ότι έτσι μεταδίδεται η θεία ευλογία στο σπίτι και στους οικείους τους.

Σε άλλες περιοχές ο νεωκόρος μάζευε από τα σπίτια της ενορίας μικρές ποσότητες από αλεύρι, το ζύμωνε χωρίς προζύμι, και κατόπιν ο ιερέας, κατά τη διάρκεια του μυστηρίου του ευχελαίου, ακουμπούσε στο φύραμα το σταυρό ευλογίας του ναού με το Τίμιο Ξύλο ή τυχόν υπάρχοντα άγια λείψανα, και το φύραμα φούσκωνε, κατόπιν δε το μοίραζε στις ενορίτισσες, που το κρατούσαν για νέο προζύμι της χρονιάς.

Σε ορισμένες περιοχές γίνεται και η τελετή του Νιπτήρα. Πρόκειται για ένα είδος ιερού θεάτρου με ρίζες στα βυζαντινά χρόνια, που τελείται στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, στην αυλή του Ναού της Αναστάσεως, στη μονή της Πάτμου και με μοναστηριακή και αγιοταφίτικη επίδραση σε περιοχές όπως η Σάμος.

ΠΗΓΗ:ΕΘΝΟΣ